Pola/Gramatiko/Deklinacioj

En la lingvo deklinacio dependas de sufikso kaj genro.

Substantivoj

Virgenro

Nominativo, genitivo, dativo kaj instrumentalo

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	-, -a	-ci (-ta), -cy (-ca), -i, -y, (antaŭnomoj, familinomo, nacioj nefiniĝantaj je -in, -k, -czyk, -iec kaj vortoj Szwed, Włoch, Francuz, Hiszpan, Rumun, Bułgar, Węgier ankaŭ ne estas -owie) -owie
Genitivo	-a (ĉiom en nomoj de personoj, finiĝantaj je -r kaj -k, bestoj krom wół - wołu kaj bawół - bawołu), -u (ĉiom en nomoj de kreskaĵoj kaj substancoj), (por -a) -y	-y (en vortoj finiĝantaj je -sz) -ów
Dativo	-owi, (por -a) -y	-om
Instrumentalo	-em (antaŭ sufikso -cz, -dż, -j, -ł, -rz, -sz, -ż), -iem, (por -a) -ą	-ami, (arkaike, uzata iafoje ekzemple dawnymi czasy - pasinttempe) -y

Akuzativo

Ĝi dependas de dispartigo je vigla - nevigla, persona - nepersona.

Subgenro	Kazo kun kiu egalas en ununombro	Kazo kun kiu egalas en multnombro
vigla persona	genitivo	genitivo
vigla nepersona	genitivo	nominativo
nevigla	nominativo	nominativo

Lokativo kaj vokativo

Vortoj en tiuj kazoj depende de sufikso ĝuste finiĝitas.

-b, -d, -f, -ł, -m, -n, -p, -r, -s, -t, -w	-c, -ch, -h, -g, -j, -k, -sz, -ś, -z, -ź, -ż, vortoj kun palataliga sufikso krom nominativo en ununombro
-ie, r + -ie = -rze, t + -ie = -cie	-u

Vortoj kun palataliga sufikso krom nominativo en ununombro

Al ĉi tiuj vortoj apartenas: gołąb (kolombo), karp (karpo), żółw (testudo) kaj żuraw (gruo).

Nomo de kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	-	-ie
Genitivo	-ia	-i
Dativo	-iowi	-iom
Akuzativo	-ia	-ie
Instrumentalo	-iem	-iami
Lokativo	-iu	-iach
Vokativo	-iu	-ie

Vortoj je -anin

En vortoj je -anin sufikso -in en multnombro malaperas ekz. Rzymianin - Rzymianie, Rzymian, Rzymianom, Rzymianami, Rzymianach.

Ingenro

Vortoj nefiniĝantaj je -a havas akuzativon de ununombro egala kun nominativo.

Vortoj kun sufikso -a

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	-a	(post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e
Genitivo	-i, (interŝanĝo de -ch- je estas antaǔ ĝi) -y	-
Dativo	-ie	-om
Akuzativo	-ę	(post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e
Instrumentalo	-ą	-ami
Lokativo	-ie, -y	-ach
Vokativo	-o	(post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e

Vortoj sen sufikso -a

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo, akuzativo	-	-e, -y, -i
Genitivo	-y, -i	-y, -i
Dativo	-y, -i	-om
Instrumentalo	-ą	-ami
Lokativo	-y, -i	-ach
Vokativo	-y, -i	-e, -y, -i

Ekzempla deklinacio de vortoj nefiniĝanataj je -ja

Jen deklinacio de ekzempla vorto nadzieja - espero.

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	nadzieja	nadzieje
Genitivo	nadziei	nadziei
Dativo	nadziei	nadziejom
Akuzativo	nadzieję	nadzieje
Instrumentalo	nadzieją	nadziejami
Lokativo	nadziei	nadziejach
Vokativo	nadziejo	nadzieje

Tamen en vortoj finiĝantaj je sja, cja kaj zja, j antaǔ i estas ekz. dyskusja - dyskusji.

Vortoj havantaj o antaŭ finaĵo

La o interŝanĝas en genitivo multnombra je ó ekzemple wód el woda.

Aĵgenro

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo, akuzativo, vokativo	-o, -e, -um (Rimarko: Vortoj kun -um en aĵgenro de ununombro estas senfleksiaj)	-a
Genitivo	-a	-, (por -um) -ów, (por -io) -iów
Dativo	-u	-om
Instrumentalo	-iem	-ami
Lokativo	(post -c-, -ch-, -g-, -j-, -k-, -sz-, -z-) -u, (post -ł- (interŝanĝas je "l" antaǔ „e” kaj „i”), -l-) -e, (post -b-, -d-, -f-, -n-, -p-, -r-, -s-, -t-, -w-) -ie	-ach

Deklinacio de vortoj finiĝantaj je "ę" en nomoj de idoj kaj vortoj zwierzę

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo, akuzativo, vokativo	-ę	-ęta
Genitivo	-ęcia	-ąt
Dativo	-ęciu	-ętom
Instrumentalo	-ęciem	-ętami
Lokativo	-ęciu	-ętach

Deklinacio de vortoj finiĝantaj je "ę" en aliaj vortoj.

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo, akuzativo, vokativo	-ę	-ona
Genitivo	-enia	-on
Dativo	-eniu	-onom
Instrumentalo	-eniem	-onami
Lokativo	-eniu	-onach

Esceptoj

En ĉirkaŭ 20 vortoj estas sufikso -u por dativo en virgenro de ununombro

viglaj personaj: bóg, brat, chłopiec, chłop, czart, człek, czort, diabeł, kat, książę, ksiądz, ojciec, pan, pop
vigalaj nepersonaj: kot, lew, pies, orzeł (ebla -owi), osioł (ebla -owi)
neviglaj: łeb, świat.

Vorto syn havas en vokkazo synu.
Vorto dom havas en lokativo formon domu.
Vorto anioł havas en lokativo formon aniele.
Książę deklinaciiĝas en ununombro księci-.
Ojciec deklinaciiĝas ojc-.
En kelkaj vortoj estas movebla e ekz. tło - teł, pies - psa, ogień - ognia, sen - snu.
En la vorto osioł kaj kozioł estas io movebla. La deklinacio:

Kazo	Ununombro osioł	Multnombro osioł	Ununombro kozioł	Multnombro kozioł
Nominativo	osioł	osły	kozioł	kozły
Genitivo	osła	osłów	kozła	kozłów
Dativo	osłu, osłowi	osłom	kozłowi	kozłom
Akuzativo	osła	osły	kozła	kozły
Instrumentalo	osłem	osłami	kozłem	kozłami
Lokativo	ośle	osłach	koźle	kozłach
Vokkazo	ośle	osły	koźle	kozły

Nereguliga instrumentalo

Nominativo ununombro	Nominativo multnombro	Instrumentalo multnombro
brat	bracia	braćmi
człowiek	ludzie	ludźmi
dłoń	dłonie	dłońmi
dziecko	dzieci	dziećmi
gość	goście	gośćmi
koń	konie	końmi
kość	kości	kośćmi
ksiądz	księża	księżmi
liść	liście	liśćmi
pieniądz	pieniądze	pieniędzmi
przyjaciel	przyjaciele	przyjaciółmi

Nereguliga lokativo kaj vokkazo

Kazo	anioł	bóg/Bóg	dom
Lokativo	aniele	reguliga	domu
Vokativo	aniele	boże/Boże	reguliga

Vorto przód (fronto) povas havi formon przedzie aǔ przodzie kaj czoło (frunto) ankaǔ povas havi czele aǔ czole.

Deklinacio de vorto przyjaciel - amiko en multnombro

Kazo	Formo
Nominativo, vokativo	przyjaciele
Genitivo, akuzativo	przyjaciół
Dativo	przyjaciołom
Instrumentalo	przyjaciółmi
Lokativo	przyjaciołach

Deklinacio de vorto cześć

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo, akuzativo	cześć	czci
Genitivo, vokkazo	czci	czci
Dativo	czci	czciom
Instrumentalo	czcią	czciami
Lokativo	czci	czciach

Deklinacio de vorto oko en multnombro

En senco de parto de korpo

Kazo	Multnombro
Nominativo, akuzativo, vokkazo	oczy*
Genitivo	oczu*, oczów, (arkaike) ócz
Dativo	oczom
Instrumentalo	oczami, oczyma*
Lokativo	oczach

- tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon)

En senco de signoj sur supo, kablo

Deklinacias regule, kiel en aĵgenro.

Deklinacio de vorto ucho en multnombro

En senco de parto de korpo

Kazo	Multnombro
Nominativo, akuzativo, vokkazo	uszy*
Genitivo	uszu*, uszów
Dativo	uszom
Instrumentalo	uszami, (arkaike) uszyma*
Lokativo	uszach

Tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon).

En senco de parto de trinkujo, kruĉo, ŝnuro kaj kudrilo

Deklinacias regule, kiel en aĵgenro.

Deklinacio de vorto ręka

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	ręka	ręce*
Genitivo	ręki	rąk
Dativo	ręce	rękom
Akuzativo	rękę	ręce*
Instrumentalo	ręką	rękami, rękoma*
Lokativo	ręku*, ręce	rękach
Vokkazo	ręko	ręce

* - tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon.

Deklinacio de vorto tydzień

Kazo	Ununombro	Multnombro
Nominativo	tydzień	tygodnie
Genitivo	tygodnia	tygodni
Dativo	tygodniowi	tygodniom
Akuzativo	tydzień	tygodnie
Instrumentalo	tygodniem	tygodniami
Lokativo	tygodniu	tygodniach
Vokkazo	tygodniu	tygodnie

Senfleksiaj vortoj

Ne havas multnombron kaj kazoj kaj ĉefe ili estas fremdvortoj. Estas en aĵgenro. Senfleksiaj vortoj:

atelier [elparolu: ateLJE]
bikini
foyer [elparolu: fuaJE]
graffiti
kakao
kakadu
(ino) dyrektor
(ino) minister
pepperoni
spaghetti [elparolu: spagetti]
tournée [elparolu: turNE]
wiki
(familinomoj de virgenro ĉe inoj)

Adjektivoj

Kazo	Virgenro vigla (ununombro)	Virgenro nevigla (ununombro)	Ingenro (ununombro)	Aĵgenro (ununombro)	Virhoma (multnombro)	Nevirhoma (multnombro)
Nominativo	-i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y	-i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y	-a	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz) -e	-y, -i	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e
Genitivo	-iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego	-iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego	-iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej	-iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego	-ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych	-ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych
Dativo	-iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu	-iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu	-iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej	-iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym
Akuzativo	-iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego	-i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -y	-ą	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e	-ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e
Instrumentalo	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-ą	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-imi, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ymi	-imi, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ymi
Lokativo	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r, -t-, -cz-) -ym	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej	-im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym	-ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych	-ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych
Vokativo	-i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y	-i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -y	-a	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e	-y, -i	-ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e