Enkonduko je numeraloj
Enkonduko
[redakti]Tiu vikilibro estu por vi, lerni per bazajn paŝojn (kune kun edukisto),
- kiel numeri kaj nombri,
- kiel uzi ciferoj kaj nombroj
- kiel skribi nombroj
ĉapitro unu: Nombri
[redakti]Numeralo 1, 2, 3
[redakti]Vidu la o kaj parolu aŭ rispondu
o --- unu --- 1
oo --- du --- 2
ooo --- tri --- 3
aŭ je I
I --- unu --- 1
II --- du --- 2
III --- tri --- 3
aŭ je X
X --- unu --- 1
XX --- du --- 2
XXX --- tri --- 3
Numeralo 3, 4, 5
[redakti]Vidu kaj parolu
je o
ooo --- tri --- 3
oooo --- kvar --- 4
ooooo --- kvin --- 5
aŭ je I
III --- tri --- 3
IIII --- kvar --- 4
IIIII --- kvin --- 5
aŭ je X
XXX --- tri --- 3
XXXX --- Kvar --- 4
XXXXX --- kvin --- 5
Ciferoj 1 ĝis 9
[redakti]1 unu - 2 du - 3 tri - 4 kvar - 5 kvin - 6 ses - 7 sep - 8 ok - 9 naŭ
La signoj 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ni nomas ciferoj.
Cifero 0 (nulo)
[redakti]Signo '0' estas cifero.
'0' signifas 'nenio'.
Ni nomas cifero '0' nulo (kaj ni legas 'nul' tiam, kiam ni vidas nur '0')
Kutime ni havas dek ciferoj, nome: 0 - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 (bazo: 10)
dek, 10
[redakti]kvin fingroj kaj kvin fingroj estas dek fingroj.
IIIII + IIIII = IIIII IIIII
kvin eroj plus kvin eroj estas dek eroj.
XXXXX + XXXXX estas XXXXX XXXXX - dek - 10
10: Ni legas dek tiam, kiam ni vidas la cifera numeralo '10'.
pli ol dek
[redakti]11: Ni legas dek-unu tiam, kiam ni vidas la numeralo '11'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '11', tiam vi legu dek-unu.
12: Ni legas dek-du tiam, kiam ni vidas la numeralo '12'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '12', tiam vi legu dek-du.
13: Ni legas dek-tri tiam, kiam ni vidas la numeralo '13'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '13', tiam vi legu dek-tri.
14: Ni legas dek-kvar tiam, kiam ni vidas la numeralo '14'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '14', tiam vi legu dek-kvar.
15: Ni legas dek-kvin tiam, kiam ni vidas la numeralo '15'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '15', tiam vi legu dek-kvin.
16: Ni legas dek-ses tiam, kiam ni vidas la numeralo '16'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '16', tiam vi legu dek-ses.
17: Ni legas dek-sep tiam, kiam ni vidas la numeralo '17'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '17', tiam vi legu dek-sep.
18: Ni legas dek-ok tiam, kiam ni vidas la numeralo '18'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '18', tiam vi legu dek-ok.
19: Ni legas dek-naŭ tiam, kiam ni vidas la numeralo '19'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '19', tiam vi legu dek-naŭ.
20: Ni legas dudek tiam, kiam ni vidas la numeralo '20'. ... Aŭ ... Kiam vi vidas '20', tiam vi legu dudek.
Do:
10 dek - 11 dek-unu - 12 dek-du - 13 dek-tri - 14 dek-kvar - 15 dek-kvin - 16 dek-ses - 17 dek-sep - 18 dek-ok - 19 dek-naŭ - 20 dudek
20 dudek - 21 dudek-unu - 22 dudek-du - 23 dudek-tri - 24 dudek-kvar - 25 dudek-kvin - 26 dudek-ses - 27 dudek-sep - 28 dudek-ok - 29 dudek-naŭ - 30 tridek
30 tridek - 31 tridek-unu - 32 tridek-du - 33 tridek-tri - 34 tridek-kvar - 35 tridek-kvin - 36 tridek-ses - 37 tridek-sep - 38 tridek-ok - 39 tridek-naŭ - 40 kvardek
40 kvardek - 41 kvardek-unu - 42 kvardek-du - 43 kvardek-tri - 44 kvardek-kvar - 45 kvardek-kvin - 46 kvardek-ses - 47 kvardek-sep - 48 kvardek-ok - 49 kvardek-naŭ - 50 kvindek
50 kvindek - 51 kvindek-unu - 52 kvindek-du - 53 kvindek-tri - 54 kvindek-kvar - 55 kvindek-kvin - 56 kvindek-ses - 57 kvindek-sep - 58 kvindek-ok - 59 kvindek-naŭ - 60 sesdek
60 sesdek - 61 sesdek-unu - 62 sesdek-du - 63 sesdek-tri - 64 sesdek-kvar - 65 sesdek-kvin - 66 sesdek-ses - 67 sesdek-sep - 68 sesdek-ok - 69 sesdek-naŭ - 70 sepdek
70 sepdek - 71 sepdek-unu - 72 sepdek-du - 73 sepdek-tri - 74 sepdek-kvar - 75 sepdek-kvin - 76 sepdek-ses - 77 sepdek-sep - 78 sepdek-ok - 79 sepdek-naŭ - 80 okdek
80 okdek - 81 okdek-unu - 82 okdek-du - 83 okdek-tri - 84 okdek-kvar - 85 okdek-kvin - 86 okdek-ses - 87 okdek-sep - 88 okdek-ok - 89 okdek-naŭ - 90 naŭdek
90 naŭdek - 91 naŭdek-unu - 92 naŭdek-du - 93 naŭdek-tri - 94 naŭdek-kvar - 95 naŭdek-kvin - 96 naŭdek-ses - 97 naŭdek-sep - 98 naŭdek-ok - 99 naŭdek-naŭ - ...
ripetu: 99 naŭdek-naŭ ... kaj atendu:
100 cent
pli ol cent
[redakti]200 ducent
300 tricent
400 kvarcent
500 kvincent
600 sescent
700 sepcent
800 okcent
900 naŭcent
1000 mil