Tralegu ĉi-subajn resumetojn de la laste traktitaj lecionoj kaj certigu vin, ke vi komprenas ĉion.

Skribo

Por la latina alfabeto unue ekzistis nur la majuskla literaro, nur poste ekestis ankaŭ la minuskloj.
La literoj I kaj V ĉiu povus marki ĉu vokalon ([i], [u]), ĉu duonkonsonanton ([j], [ŭ]).
- Nun I kutime plu uziĝas kaj por la vokalo kaj por la duonkonsonanto, dum la diferencon inter [u] kaj [ŭ] kutime montras la uzo de aŭ la litero V aŭ U.
- Oni povas tamen laŭplaĉe uzi J por iuj I.
Ekzistas (aŭ precipe ekzistis en la pasinteco) ĉiuokaze multaj variaĵoj en la skribado de latino.
La literoj K, Y, W kaj Z estas tre maloftaj.

Elparolo

Ekzistas pluraj manieroj, kiel elparoli latinon.
- Nuntempe ofta estas la laŭklasika aŭ restaŭrita elparolo, sed konindas ankaŭ aliaj.
Laŭklasike c legiĝas kiel [k], qu kiel [kŭ], v [ŭ], x [ks], z [dz].
Vokaloj povas esti aŭ mallongaj (a) aŭ longaj (ā).
Y prononciĝas kiel i kun rondigitaj lipoj.
Ae kaj oe legiĝas [aj] [oj], tamen ne ĉiam.
I iam fariĝas [j].
Krom post q-, u estas [ŭ] ankaŭ post ng- kaj iuj s-.
La akcento en tri- kaj pli-silabaj vortoj povas okupi diversajn silabojn.
- Se la antaŭlasta silabo estas peza (enhavas longan vokalon aŭ plurajn konsonantojn post la vokalo), ĝi prenas la akcenton.
- Se la antaŭlasta silabo estas malpeza, la akcenton prenas la antaŭ-antaŭlasta silabo.