Sanskrito/Gramatiko
Substantivoj kaj adjektivoj
[redakti]Ili fleksias je genroj, nombroj kaj ok kazoj. kazo / ununombro / dualo / multenombro
Aplikoj de kazoj
[redakti]| kazo | signifo |
|---|---|
| nominativo | subjekto |
| genitivo | de (posedo, rilato), uzata kun adverboj de loko tiaj kiel "ĉi tio". |
| dativo | al (ricevanto de ago), por |
| akuzativo | direkta objekto, direkto (simile kiel en esperanta lingvo), adverbo de maniero |
| instrumentalo | per, de (faranto en pasiva voĉo), malprecize en senco "kun" |
| lokativo | en, sur |
| ablativo | de (fonto, deveno), ekde, el |
| vokativo | senpera parolturno |
Modeloj de fleksadoj de substantivoj kaj adjektivoj
[redakti]- Virgenro:
- Nominativo -ah, -a / -aŭ / -aah, -aasah
- Genitivo -asja / -ajoh / -aanaam
- Dativo -aaja / -abha / -abha, -ebhjah
- Akuzativo -am / -aŭ / -aan
- Instrumentalo -ena / -aabhjam / -ebhi, -ajh
- Lokativo -e / -ajoh / -eŝu
- Ablativo -aat / -aabhjam / -ebhjah
- Vokativo -a / -aŭ / -aah, -aasah
- Ingenro:
- Nominativo -, -aa / -e / -aah
- Genitivo -e, -ah / -ajoh / -aanaam
- Dativo -aajai, -e / -aabhjaam / -aabhjah
- Akuzativo -aam / -e / -aah
- Instrumentalo -aa, -ajaa / -aabhjaam / -aabhih
- Lokativo -aajaam / -ajoh / -asu
- Ablativo -aajah / -aabhjaam / -aabhjah
- Vokativo -e, - / -e / -aah
- Virgenro kaj ingenro kun finaĵo -i:
- Nominativo -ih / -ii / -ajah
- Genitivo -eh, -jaah / -ii / -iih
- Dativo -aje, -jaj / -ibhjaam / -ibhjah
- Akuzativo -im / -ii / -iih
- Instrumentalo -jaa / -ibhjaam / -ibhih
- Lokativo -aŭ, -jaam / -joh / -iŝu
- Ablativo -eh, -jaah / -ibhjaam / -ibhjah
- Vokativo -e / -ii / -ajah
- Virgenro kaj ingenro kun finaĵo -u:
- Nominativo -uh / -uu / -avah
- Genitivo -oh / -voh / -uunaam
- Dativo -ave / -ubhjaam / -ubhjah
- Akuzativo -um / -uu / -uun
- Instrumentalo -unaa / -ubhjaam / -ubhih
- Lokativo -aŭ / -voh / -uŝu
- Ablativo -oh / -ubhjaam / -ubhjah
- Vokativo -o / -uu / -avah
- Aĵgenro:[1]
- Nominativo -am / -e / -aani
- Genitivo -asja / -ajoh / -aanaam
- Dativo -aaja / -aabhjaam / -ebhjah
- Akuzativo -am / -e / -aani
- Instrumentalo -ena / -aabhjaam / -ajh
- Lokativo -e / -ajoh / -eŝu
- Ablativo -aat / -aabhjaam / -ebhjah
- Vokativo - / -e / -aani
- Aĵgenro kun finaĵo -i:
- Nominativo -i / -inii / -iini
- Genitivo -inah / -inoh / -injaam
- Dativo -ine / -ibhjaam / -ibhjah
- Akuzativo -i / -inii / -iini
- Instrumentalo -inaa / -ibhjaam / -ibhih
- Lokativo -ini / -inoh / -iŝu
- Ablativo -inah / -ibhjaam / -ibhjah
- Vokativo -i, -e / -inii / -iini
- Aĵgenro kun finaĵo -u:
- Nominativo -u / -unii / -uuni
- Genitivo -unah / -unoh / -unaam
- Dativo -une / -ubhjaam / -ubhjah
- Akuzativo -u / -unii / -uuni
- Instrumentalo -unaa / -ubhjaam / -ubhih
- Lokativo -uni / -unoh / -uŝu
- Ablativo -unah / -ubhjaam / -ubhjah
- Vokativo -u / -unii / -uuni
ri-fleksio
[redakti]En tiu deklinacio estas ekzemple daatri, maatri, pitri, svasri alinome vortoj, kiu finiĝas je -ri (ृ).
| Ununombro | Dualo | Multenombro | |
|---|---|---|---|
| Nominativo | पिता /pitaa/ | पितरौ /pitaraŭ/ | पितरः /pitarah/ |
| Genitivo | पितुर् /pitur/ | पित्रोः /pitroh/ | पितॄणाम् /pitriinaam/ |
| Dativo | पित्रे /pitre/ | पितृभ्याम् /pitribhjaam/ | पितृभ्यः /pitribhjah/ |
| Akuzativo | पितरम् /pitaram/ | पितरौ /pitaraŭ/ | पितॄन् /pitriin/ |
| Instrumentalo | पित्रा /pitraa/ | पितृभ्याम् /pitribhjaam/ | पितृभिः /pitribhih/ |
| Lokativo | पितरि /pitari/ | पित्रोः /pitroh/ | पितृषु /pitriŝu/ |
| Ablativo | पितुर् /pitur/ | पितृभ्याम् /pitribhjaam/ | पितृभ्यः /pitribhjah/ |
| Vokativo | पितर् /pitar/ | पितरौ /pitaraŭ/ | पितरः /pitarah/ |
Verboj
[redakti]Ĉi tie estas finaĵoj de konjugacio.
| Aktiva voĉo | Pasiva aŭ statika/refleksiva voĉo | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Persono | Ununombro | Dunombro (dualo) | Multenombro | Ununombro | Dunombro (dualo) | Multenombro | |
| Estanta tempo unue | 1 | ami / mi | vah | mah | e | vahe | mahe |
| 2 | si | thah | tha | se | aathe | dhve | |
| 3 | ti | tah | anti, ati | te | aate | ante, ate | |
| Estanta tempo due | 1 | am | va | ma | i, a | vahi | mahi |
| 2 | h | tam | ta | thaah | aathaam | dhvam | |
| 3 | t | taam | an, uh | ta | aataam | anta, ata, ran | |
| Perfekto | 1 | a | va | ma | e | vahe | mahe |
| 2 | tha | athuh | a | se | aathe | dhve | |
| 3 | a | atuh | uh | e | aate | re | |
| Imperativo | 1 | aani | aava | aama | aaj | aavahaaj | aamahaaj |
| 2 | dhi, hi,— | tam | ta | sva | aathaam | dhvam | |
| 3 | tu | taam | antu, atu | taam | aataam | antaam, ataam | |
- Estonta tempo kaj kondicionalo havas finaĵojn: स्य sja (por radikoj finataj je आ aa; ekzemple: दा- daa- - doni, donaci > दास्य- (दास्यामि - mi donos, सः/सा दास्यति - (li/ŝi donos)), इष्य iŝja (por aliaj uzkazoj; ekzemple: कर्- kar- (pli forta formo de radiko कृ kri) - fari, agi, krei, produkti, generi > करिषसि /kariŝjasi/ - ci kreos), kiuj estas fleksiitaj je personoj kiel en estanta tempo.
- Por disvastigi pasivan voĉon de statika voĉo oni aldonas al radiko sufikson -य (-ja) antaŭ gramatika finaĵo.
Verbo esti en estanta tempo
[redakti]| Aktiva voĉo | Pasivrefleksiva voĉo | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Persono | Ununombro | Dualo | Multenombro | Ununombro | Dualo | Multenombro |
| Unua | अस्मि /asmi/ | स्वः /svah/ | समः /smah/ | हे /he/ | स्वहे /svahe/ | स्महे /smahe/ |
| Dua | असि /asi/ | स्थः /sthah/ | स्थ /stha/ | से /se/ | साथे /saathe/ | ध्वे /dhve/ |
| Tria | अस्ति /asti/ | स्तः /stah/ | सन्ति /santi/ | स्ते /ste/ | साते /saate/ | सते /sate/ |
Verbo esti en venonta tempo
[redakti]Formoj de verbo "bhavati" estas uzataj anstataŭ verbo "asti". Ekzemplo: /bhaviŝjaami/ - mi estos /bhaviŝjasi/ - ci estos /bhavaan bhaviŝjati/ - vi estos ("bhavaan" estas ĝentila pronomo por ricevanta) /tad bhaviŝjati/ - ĝi estos